انتشار خبری در تاریخ ۱۹ فروردین ماه ۱۴۰۴ مبنی بر کشف حدود ۲۰ لاشه لاکپشت دریایی در روستای لافیک شهرستان جاسک، موجی از نگرانی را در میان فعالان محیط زیست و جوامع محلی برانگیخت. به دنبال این خبر، انجمن حفاظت از طبیعت میداف در تاریخ ۲۰ فروردین ماه، با همکاری اداره دریایی محیط زیست هرمزگان، تیمی از کارشناسان خود را به محل حادثه اعزام کرد تا تحقیقات لازم برای شناسایی علت این رخداد ناگوار آغاز شود. با توجه به گذشت تنها یک روز از این حادثه تعداد لاکپشتهای مشاهده شده توسط تیم ما 8 عدد بود.
تیم میداف در جریان تحقیقات خود، سه ساحل روستای لافیک، ساحل شهر جاسک و روستای آبکوهی را مورد بررسی قرار داد. متأسفانه در هر سه منطقه، لاشهی لاکپشتهای دریایی مشاهده شد. بررسیهای محلی نشان داد که این پدیده در فصول خاصی به طور مکرر در این سواحل رخ میدهد و نگرانیهایی را در میان جوامع محلی و فعالان محیط زیست برانگیخته است.
بررسیهای اولیه نشان داد، اکثر لاشهها نابالغ بودهاند و در تعداد بسیار اندکی از آنها آثار شکستگی بر روی لاک مشاهده شد، موضوعی که احتمال گرفتار شدن این موجودات ارزشمند در تورهای ماهیگیری و خفگی ناشی از آن را مطرح میکند. با توجه به طولانی بودن فرایند بلوغ جنسی لاکپشتهای دریایی، مرگ نابالغها نه تنها بر جمعیت فعلی تأثیر منفی میگذارد، بلکه چرخه تولیدمثل آنها را نیز با تهدید جدی مواجه میکند.
گفتنی است مناطق مورد بررسی در نزدیکی اسکلهها و مناطق صیادی واقع شده بود و گفتگو با صیادان و بررسیهای میدانی آشکار نمود، که در حال حاضر در منطقه از تورهای گوشگیر (با چشمهی تور حدودا ۳۰ سانتی متر) و همچنین صید مخرب و غیرقانونی ترال استفاده میشود. این اطلاعات نشاندهندهی چالشهای جدی در مدیریت منابع دریایی است. استفاده از تورهای گوشگیر و صید ترال میتواند تأثیرات مخربی بر اکوسیستمهای دریایی، از جمله کاهش تنوع زیستی و آسیب به زیستگاههای حساس را در پی داشته باشد.
گونههای لاکپشت دریایی که در آبهای ایران حضور دارند، توسط اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت (IUCN) به عنوان گونههای در معرض خطر انقراض طبقهبندی شدهاند. این مسئله بر اهمیت این موجودات تأکید کرده و مسئولیت ما را در حفاظت از آنها دوچندان میکند و نیاز به اقدامات اضطراری از جمله آگاهیبخشی به جوامع محلی، اصلاح فعالیتهای انسانی و سایر تهدیدهای احتمالی ، به ویژه کاهش استفاده از ابزارهای صید مخرب، میتواند نقش مهمی در جلوگیری از وقوع مجدد چنین رخدادهایی ایفا کند.
این اتفاق بار دیگر اهمیت حفاظت از گونههای دریایی و نقش حیاتی آنها در پایداری و حفظ تعادل اکوسیستمهای جهانی و پایداری معیشت جوامع صیادی را یادآور شد. اکنون زمان آن فرا رسیده است که اقدامات جدیتری برای حفاظت از این موجودات ارزشمند و کهن، که جزو میراث طبیعی بیهمتا به شمار میآیند، صورت گیرد.