ماهیان غضروفی
ماهیان غضروفی شامل کوسهها، سفرهماهیان و گیتارماهیان هستند. این گروه با اسکلت ساخته شده از غضروف به جای استخوان شناخته میشوند و از ماهیان استخوانی (استخوانداران) متمایز میشوند. برخلاف لامپرهای بدوی، بدون آرواره و غضروفی، کوسه ها دارای آرواره ها و سوراخ های بینی در قسمت زیرین سر خود هستند. نرهای بالغ همیشه دارای کلاسپر بوده و سایر ویژگی های منحصر به فرد آنها شامل فلس های پلاکوئید و ردیف دندان هایی است که به طور مداوم جایگزین می شوند. ماهیان غضروفی تاریخچهای طولانی داشته و بیش از ۴۰۰ میلیون سال پیش ظاهر شدهاند که آنها را به یکی از قدیمیترین گروههای مهرهدار در حال حاضر تبدیل میکند.
ماهیان غضروفی به دو زیرمجموعه اصلی تقسیم میشوند:
- الاسموبرانش: شامل کوسهها، سفره ماهیان و گیتارماهیان.
- هولوسفالی: شامل کمیراها، که کمتر رایج هستند و عمدتاً در آبهای عمیق یافت میشوند (گرچه در سوابق فسیلی بسیار متنوع هستند).
تمایز بین این گروهها بر اساس ویژگیهای آناتومیک مختلف، از جمله ساختار برآمدگیها و سیستمهای تولید مثل آنها است.
کوسه ها شامل بیش از 536 گونه (تاکنون) از گونه های شناخته شده الاسموبرانش هستند. آنها معمولا به شکل استوانه ای هستند و دارای پنج تا هفت شکاف آبشش جفت در کنار سر و بالههای سینهای هستند.
باتوئیدها (سفره ماهیان و گیتارماهیان) حدود 670 گونه توصیف شده از باتوئیدها وجود دارد که با بالههای سینهای منبسط، مسطح و بالمانند مشخص میشوند و بدن آنها از بالا به پایین فشرده است. با این حال، برخی از گونه ها بیشتر شبیه کوسه های پهن شده به نظر می رسند، نمونه هایی از این ماهی ها، اره ماهیها و گیتارماهیان هستند.
انطباقها:
ماهیان غضروفی دارای چندین انطباق هستند که به بقا در شرایط دریایی کمک میکند، از جمله:
- حس الکتریکی: آمپولهای لورنتزینی به کوسهها اجازه میدهند تا میدانهای الکتریکی تولید شده توسط طعمههای بالقوه را تشخیص دهند.
- توازن: آنها برای توازن به جای کیسه شنا، به یک کبد بزرگ پر از روغن تکیه میکنند.
اهمیت بومشناختی:
ماهیان غضروفی نقش حیاتی در اکوسیستمهای دریایی به عنوان شکارچیان راس هرم غذایی بازی میکنند که جمعیت ماهیان را کنترل میکنند و تعادل زندگی دریایی را حفظ میکنند.
آنها همچنین به عنوان شاخصهای سلامت اقیانوس به دلیل حساسیت آنها به تغییرات محیطی و آلودگی شناخته میشوند.
تهدیدات:
- صیدبی رویه:
بسیاری از جمعیتهای کوسه به دلیل ماهیگیری تجاری و تفریحی به شدت کاهش یافتهاند.
- برداشت باله کوسه:
برداشت باله کوسه شامل گرفتن کوسهها، حذف بالههای آنها و دور انداختن بدنشان به دریا، عمدتاً در حالی که هنوز زندهاند، میباشد. این عمل به کاهش شدید جمعیتهای کوسه منجر شده است.
- از دست دادن زیستگاه:
توسعه ساحلی، آلودگی و تغییرات آب و هوایی منجر به تخریب زیستگاههای ضروری مانند بسترهای مرجانی و اکوسیستمهای ساحلی میشود که برای چرخه زندگی بسیاری از گونههای کوسه و سفرهماهی ضروری است.
- آلودگی:
آلودگی ناشی از منابع زمینی، از جمله پلاستیکها و مواد شیمیایی دیگر، میتواند محیطهای دریایی را آلوده کرده و بر سلامت جمعیتهای کوسه و سفرهماهی تأثیر بگذارد.
- تغییرات اقلیمی:
تغییرات در دمای اقیانوس و اسیدیته میتواند توزیع و الگوهای تولید مثل این گونهها را تغییر دهد و بر بقای آنها و موفقیت تولید مثل تأثیر بگذارد.
- تجارت غیرقانونی:
بسیاری از گونههای کوسه و سفرهماهی مشمول تجارت غیرقانونی برای گوشت، بالهها و سایر بخشهای بدنشان هستند که خطر انقراض آنها را تشدید میکند.
- عدم تعادل اکولوژیکی:
کاهش شکارچیان کلیدی مانند کوسهها میتواند به عدم تعادل در اکوسیستمهای دریایی منجر شود و بر جمعیتهای سایر گونههای دریایی و تنوع زیستی به طور کلی تأثیر بگذارد.
این تهدیدات نیاز فوری به تلاشهای حفاظتی و شیوههای پایدار برای حفاظت از کوسهها، سفرهماهیان و گیتارماهیان دارد.